2015-05-26
Układ klimatyzacji w samochodzie jeszcze do niedawna był synonimem luksusu, właściwego segmentowi aut klasy premium.

Na przestrzeni ostatnich lat klimatyzacja przestała jednak stanowić kosztowny dodatek dla nielicznych, a obecnie blisko 80 proc. produkowanych pojazdów posiada ten układ jako wyposażenie standardowe.

Pierwsza klimatyzacja w samochodzie powstała w 1933 roku w Stanach Zjednoczonych. Było to proste urządzenie przeznaczone wyłącznie do najdroższych modeli limuzyn. Minęło dwadzieścia lat i w klimatyzację postanowiono wyposażyć pierwszy seryjnie produkowany samochód – Chrysler Imperial Airtemp. Postęp w motoryzacji sprawił, że obecnie układ klimatyzacji jest niemalże koniecznym standardem ułatwiającym podróżowanie w upalne dni. Choć większość użytkowników nie wyobraża sobie podróżowania bez komfortowego chłodu, to jednak nie wszyscy wiedzą, jak poprawnie eksploatować klimatyzację, aby ta była efektywna i nie szkodziła zdrowiu.

Zasady chłodzenia i budowa
Zasada działania klimatyzacji w samochodach jest stosunkowo prosta. Chyba większość użytkowników potrafi wyjaśnić działanie lodówki. Układ klimatyzacji działa bardzo podobnie. Ciepłe powietrze schładzane jest przez czynnik chłodniczy, który krąży w układzie całego urządzenia. Specjaliści określają to zjawisko mianem wymiany czynnika – czyli cykliczna zmiana stanu skupienia czynnika z ciekłego w lotny. Skutkuje to znacznym obniżeniem temperatury gazu oraz ponownym przejściem w stan ciekły.
W nowszych układach klimatyzacji stosuje się dodatkowo filtr osuszacz, który montowany jest na odcinku wysokiego ciśnienia w celu zbierania drobnych zanieczyszczeń oraz wilgoci. Układ klimatyzacji to złożone urządzenie wymagające poprawnej eksploatacji. Zaniedbana nie tylko nie będzie spełniała swojego zadania, ale przy okazji może być bardzo szkodliwa dla zdrowia.

Czy klimatyzacja zwiększa zużycie paliwa?
Eksperci lidera sprzedaży części zamiennych w Polsce, sklepu iParts.pl, przekonują, że w początkowej fazie jazdy z klimatyzacją zużycie paliwa może wzrosnąć o ponad 4 litry na 100km. Tak duży wzrost zużycia paliwa trwa około 4 minuty. Oczywiście mamy na to wpływ. Wystarczy przed wyjazdem przewietrzyć wnętrze kabiny i włączyć wewnętrzny obieg powietrza tak, by klimatyzacja nie schładzała gorącego powietrza z zewnątrz. Pozostaje tylko pytanie czy warto oszczędzać za wszelką cenę? W końcu to tylko 4 minuty – to naprawdę niewiele. Koszty paliwa nie powinny przesłaniać bezsprzecznego wpływu na bezpieczeństwo jazdy w upalne dni.

Ubytek czynnika chłodniczego
Spadek wydajności klimatyzacji samochodowej może być spowodowany ubytkiem czynnika chłodniczego. W obecnych systemach klimatyzacji producenci stosują czynnik chłodniczy o oznaczeniu R134a. Oprócz tego, że stanowi on swoisty wymiennik ciepła, stanowi on istotny element w prawidłowym smarowaniu sprężarki klimatyzacji. Specjalny olej wykorzystywany w tym celu jest transportowany właśnie przez czynnik chłodniczy.
Uzupełnienie czynnika chłodniczego zaleca się dokonywać nie rzadziej niż raz na 2 lata. Niestety, nawet w szczelnych układach ubytek czynnika kształtuje się na poziomie od 10 do 20% rocznie i dlatego trzeba go sukcesywnie uzupełniać – tłumaczy specjalista iParts.pl.

Ogromnym, często popełnianym błędem jest uzupełnianie czynnika chłodzącego na oko. Wszelkie informacje o nominalnej zawartości czynnika w układzie znajdują się najczęściej w formie naklejki umieszczonej w komorze silnika, a w przypadku ich braku dane takie posiada producent. Niestety, ze względu na koszty użytkownicy często zaniżają ilość czynnika. Takie pozorne oszczędności mogą doprowadzić do poważnych i kosztownych w naprawie usterek sprężarki.

Idzie wiosna – czas odwiedzić serwis
W przypadku małej wydajności klimatyzacji, zaparowanych szyb i nieprzyjemnego zapachu należy niezwłocznie interweniować – są to bowiem wyraźne sygnały, że układ klimatyzacji nie działa prawidłowo. Należy wówczas udać się do wyspecjalizowanego serwisu. Uwaga, prawidłowy serwis klimatyzacji wymaga nie tylko skrupulatności od właściciela samochodu ale również rzetelności warsztatu zajmującego się serwisem klimatyzacji samochodowej. Wybór zaufanego serwisu może okazać się niezwykle istotny.
Minimum raz w roku należy dokonać standardowych czynności polegających na wymianie filtra kabinowego, czyszczeniu kanałów dystrybucji powietrza do wnętrza kabiny, odgrzybienie parownika, sprawdzenie drożności kanału odprowadzającego skropliny z parownika klimatyzacji oraz oczyszczenie wlotów powietrza umieszczonych na zewnątrz pojazdu. Co trzy lata należy wymienić także filtr – osuszacz.

Ile to kosztuje?
Zacznijmy od filtra – osuszacza. Koszt zakupu waha się w granicach od 120 do 450 złotych – w zależności od marki pojazdu i producenta. Do tego należy doliczyć koszt robocizny wynoszący pomiędzy 50, a 250 złotych. Co prawda wymiana odbywa się raz na trzy lata, choć trzeba go wymienić także, gdy na skutek czynności technologicznych związanych z demontażem któregokolwiek z elementów lub kolizji układ klimatyzacji zostanie otwarty. Własności absorpcyjne filtra osuszacza są bowiem niezwykle wysokie – nowy filtr po otwarciu i pozostawieniu w wolnym miejscu, po upływie około trzydziestu godzin zupełnie traci swoje właściwości.
Wspominany nieprzyjemny zapach wydobywający się z nawiewów powietrza to informacja, że do układu dostał się grzyb, którego obecność może powodować alergie i podrażnienia górnych dróg oddechowych. Pozostają dwie opcje – odgrzybianie lub coraz popularniejsze ozonowanie wnętrza pojazdu. Pierwszy zabieg to koszt około 100 złotych, przy czym ozonowanie jest nieco tańsze – ok. 70 złotych. Zabieg ozonowania jest bardzo efektywny – silne działanie utleniające zabija pleśnie, grzyby, roztocza oraz wszelkie inne bakterie i wirusy.
Przegląd klimatyzacji należy zaplanować po ustąpieniu zimy. Dlaczego tak wcześnie? Z pewnością mniej kolejek niż przed okresem wakacyjnym i nieco niższe ceny. Koszty serwisu układu klimatyzacji są zróżnicowane. Kompletny przegląd to jednak zawsze koszt minimum 120 złotych.

Stacje ASO – koszt 200/300 zł
Niezależny serwis – koszt 120/160 zł

Nadesłał: slawek